دیابت چیست؟

در این مطلب آموزشی قصد داریم به مناسبت روز جهانی دیابت و با زبانی ساده به آشنایی بهتر با بیماری دیابت پرداخته و همچنین از تمامی زحمات دلسوزانه و توصیه های علمی و عملی کارشناس محترم تغذیه بیمارستان ام لیلا «سرکار خانم شهلا نامی کمال» تشکر را داریم.

دیابت چیست؟

دیابت یکی از بیماری های شایع در سراسر جهان است که در ایران نیز تعداد زیادی از افراد جامعه را به خود اختصاص داده است. در زمان وقوع بیماری دیابت، بدن نمی تواند از قند موجود که حاصل شکسته شدن مولکولهای مواد غذایی است به طور مناسب استفاده کند، در این میان هورمونی به نام انسولین از لوزالمعده ترشح می شود که نقش اساسی ایفا می کند. ترشح هرمون انسولین باعث می شود سلولهای بدن اجازه ورود قند خون را به درون خود برای سوخت و ساز بدهند؛ بنابراین قند خون درحالت متعادل باقی می ماند. در اثر کمبود این هورمون یا عدم پاسخگویی مناسب به آن از سوی سلولها «بیماری دیابت» ایجاد می شود.

تشخیص دیابت توسط قند خون ناشتا (FBS)، ساده ترین و قابل اعتماد ترین تست تشخیصی دیابت حتی برای افراد بدون علامت میباشد. در این تست افرادی که قند خون ناشتای آنها برابر یا بیشتر از ۱۲۶ میلی گرم بر دسی لیتر باشد را بیمار دیابتی میگویند.

دیابت انواع مختلف دارد که مهمترین آنها عبارتند از :

دیابت نوع یک

وقتی ایجاد می شود که بدن نمی تواند به اندازه کافی انسولین بسازد. این بیماری بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود. و برای درمان آن نیاز به تزریق انسولین می باشد.

دیابت نوع دو

وقتی ایجاد می شود که بدن قادر است تا حدی انسولین بسازد، ولی انسولین نمی تواند کارش را به خوبی انجام دهد.

دیابت بارداری

بیشتر ممکن است از ماه پنجم حاملگی ایجاد می شود و بعد از زایمان بهبود می یابد. در این افراد احتمال ابتلا به دیابت در آینده بیشتر است.

عوارض بیماری دیابت

بیماری قند اثرات نامطلوبی روی قلب و عروق کلیه، چشم، اعصاب و بسیاری از اعضای دیگر بدن دارد و می تواند موجب سکته های مغزی و قلبی و نارسایی های کلیه و…. نیز شود.

علایم دیابت

• پرنوشی

• پرخوری

• پر اداری

• تاری دید

• کاهش وزن

• دیر خوب شدن زخم ها

چگونه می توان احتمال دیابت را کم کرد؟

تغییر عادات غذایی مهمترین عامل موثر در کنترل دیابت و قند خون است.

«در ادامه برای شما عزیزان توصیه های کلی به منظور کمک به کنترل قند خون با استفاده از رژیم غذایی تهیه کرده ایم.»

• در افراد دارای اضافه وزن و چاق دیده شده، کاهش وزن متوسط موجب بهبود مقاومت به انسولین و کنترل دیابت میشود و البته این کاهش وزن باید آهسته و با یک برنامه غذایی علمی که توسط یه مشاور تغذیه و رژیم درمانی تدوین و تجویز شده باشد صورت گیرد.

• ورزش و تغییر شیوه زندگی به طوری که افراد در روز به مدت ۳۰ دقیقه ۵ بار در هفته ورزش کنند بسیار مناسب است.

• تحقیقات نشان داده اند که پیروی از یک الگوی غذایی مدیترانه ای میتواند به کاهش ابتلا به دیابت کمک کند، در این رژیم از الگوی مصرف بالای سبزیجات و میوه جات، روغن زیتون و مغزها، مصرف بیشتر ماهی و دریافت کمتر گوشت قرمز و لبنیات پر چرب اشاره میشود.

• خوردن سبزیجات مثل سالاد کاهو یا سبزی خوردن با نهار و شام در کنترل قند خون افراد دیابتی کمک کننده است.

• حتما در روز ۶ وعده غذایی دریافت کنید نه ۳ وعده غذایی، به این معنی که مابین صبحانه و نهار یک میان وعده داشته باشید همچنین مابین نهار و شام یک وعده عصرانه و قبل از خواب یک میان وعده ساده دریافت کنید.

• این روش در کنترل قند خونتان موثر است و از افت قند خون و بالا رفتن بیش از حد قند خون جلوگیری میکند.

• میان وعده های مناسب برای دیابتی ها شامل انواع میوه ها خصوصا سیب با پوست، گلابی، به، پرتقال، انواع توت، انواع آجیل ها، شیر کم چرب، کوکی های خانگی تهیه شده با جو دوسر و دم نوش ها.

• همیشه از خود میوه ها به جای آب میوه ها استفاده کنید، حتی اگر این آب میوه ها در خانه تهیه شده باشند به دلیل اینکه فیبر میوه از آن جدا شده است قند بالایی دارند.

• مخلوط کردن برنج روزانه با سبزیجات و حبوبات میتواند از بالا رفتن قند خون جلوگیری کند، به عنوان مثال: عدس پلو، لوبیا پلو، ماش پلو.

• سعی کنید مقدار حبوبات یا سبزیجات به برنج نسبت برابری باشد.

• از نان های سبوس دار در طی روز استفاده کنید، نان سنگک یا بربری، هر چه میزان سبوس استفاده شده در نان ها بیشتر باشد به کنترل قند روزانه تان کمک بیشتری میکند.

‎‌

‎‌

واحد آموزش بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی ام لیلا